HISTORIA STRZYŻOWA
Wieś położona na południowo – zachodnim skraju gminy Horodło, nad rzeka Bug, na pograniczu Grzędy Horodelskiej i Kotliny Hrubieszowskiej.
Po raz pierwszy miejscowość wymieniona była w 1376 roku w staroruskich hramotach. Istnieje dokument, według którego w 1376 roku książę Jerzy Chełmski nadał wieś wraz z kilkoma innymi władyce chełmskiemu. Jednak Władysław Jagiełło zapewne nie uznał tego nadania, dlatego wieś pozostała własnością królewską. W 1462 roku Kazimierz Jagiellończyk nadał Strzyżów Janowi Łaźniewskiemu. Następnie wieś dziedziczył syn Andrzej, a potem wnuk Jan, żonaty z Martą z Odnowa, który w 1493 roku podarował swojej żonie 800 grzywien posagu i wiana na Steniatynie i Strzyżowie. W 1578 roku Strzyżów należał do Jana Święcickiego, który posiadał tu m.in.12 łanów użytków i cerkiew. Podczas wojny północnej w 1716 roku wojsko dokonało we wsi sporo szkód. W I połowie XVIII wieku właścicielem Strzyżowa był Aleksander Pociej. Następnie dobra te jako wiano otrzymała jego córka Ludwika Honorata, od około 1740 roku zamężna z księciem Stanisławem Lubomirskim (wojewoda kijowski). Zbudowali oni w latach 1762-1786 murowany pałac dwukondygnacyjny nad Bugiem. Przebudowali go na styl klasycystyczny po pożarze w 1836 roku. Pałac jest budowlą piętrową na planie prostokąta.
Obok pałacu znajdują się dwa ośmioboczne pawilony wybudowane w 1775 roku mieszczące kaplicę i lamus oraz parterowe klasycystyczne oficyny z I połowy XIX wieku. Po śmierci obojga wieś otrzymał syn Aleksander Lubomirski. Po nim odziedziczył córka Rozalia Lubomirska, żona Wacława Rzewuskiego. Sprzedała ona w 1803 roku dobra Tadeuszowi Rynkiewiczowi, który jeszcze tego samego roku odsprzedał Ignacemu Lubańskiemu. Ten z kolei dwa lata później Strzyżów, Świerszczów, Husynne i Łuszków sprzedał hrabiemu Adamowi Starzeńskiemu. Nowy właściciel przeznaczył nabyty majątek dla syna Aleksandra, który odstąpił dobra siostrze Zofii zamężnej za Adamem Ożarowskim. Byli oni bezdzietni i dlatego testamentem w 1855 roku zapisali Strzyżów dzieciom Franciszka i Zofii Starzeńskim. Otrzymała go jedna z córek Zofia, która w 1875roku poślubiła Ludwika Skarżyńskiego, a w 1896 roku sprzedała majątek Edwardowi Chrzanowskiemu z Moroczyna. Który w 1899 roku zbudował we wsi kompleks zabudowań cukrowni (cukrownia, zespoły domów pracowniczych, budynek wagi oraz domek chemika i mechanika). Po jego śmierci w 1923 roku Strzyżów odziedziczyła córka Maria Rulikowska. W latach trzydziestych XX wieku na licytacji, mocno już wtedy okrojone dobra kupił spółka akcyjna cukrowni, w której posiadaniu założenie dworskie wraz z otoczeniem pozostało do II wojny światowej. W XIX wieku funkcjonowała w Strzyżowie gorzelnia. Pierwsza wzmianka o cerkwi w Strzyżowie pochodzi z roku 1507. Kolejna cerkiew we wsi wybudowano w 1724 roku. W 1817 roku wybudowano następną, zapewne drewnianą cerkiew pod wezwaniem Narodzenia NMP staraniem miejscowego parocha ks. Eliasza Zborowskiego. Parafia liczyła 657 parafian. W latach 1851-1858 istniała w Strzyżowie parafialna szkoła unicka powstała po zlikwidowaniu wcześniejszej szkoły elementarnej. Pod koniec XIX wieku była we wsi szkoła początkowa, młyn wodny oraz pokłady torfu i wapienia. W 1929 roku Cukrownia „Strzyżów” S.A. posiadała w miejscowości 117 ha ziemi.
W 1944 roku katolicy przejęli istniejącą cerkiew na kościół rzymskokatolicki, który początkowo pełnił funkcję kościoła filialnego parafii Horodło. 10 lutego 1947 roku biskup lubelski Stefan Wyszyński erygował w Strzyżowie parafię rzymskokatolicką pod wezwaniem Narodzenia NMP. Obecny kościółek drewniany i dzwonnica pochodzą z 1817 roku. Był remontowany w 1947 roku, kiedy usunięto boczne wejście i poszerzono przedsionek. Jest to budowla drewniana, o konstrukcji zrębowej, jednonawowa, oszalowana, ze sklepieniem kolebkowym wewnątrz. Obok kościoła znajduje się drewniana plebania z 1925 roku.
Prawdopodobnie na pocz. XIX wieku założono we wsi unicki cmentarz grzebalny, od 1875 roku użytkowany jako prawosławny, czynny do końca II wojny światowej. Obecnie posiada kształt wydłużonego czworoboku o powierzchni 0,4 ha. Około 1946 roku założono nowy cmentarz – rzymskokatolicki, początkowo jako kwatera na cmentarzu prawosławnym, a następnie po erekcji parafii w 1947 roku został wyodrębniony. Posiada on kształt zbliżony do kwadratu, o powierzchni 0,5 ha.
Pochodzenie etymologiczne.
Nazwę miejscowości trudno jest dziś ustalić i dokładnie określić jej etymologiczne pochodzenie. Według opowiadań najstarszych mieszkańców, nazwa ta pochodzi prawdopodobnie od wyrazu „strzyże – strzyc” – obcinać. Okolica Strzyżowa była własnością hrabiego Skarżyńskiego, który posiadał wielkie posiadłości ziemskie. Dwory pobliskie i hrabstwa hodowały duże ilości owiec, które były kąpane i myte w rzece Bug a następnie poddawane zabiegom fryzjerskim ówczesnych cyrulików. Nazwa ta wywodzić się może również od wyrazu „strzyga”, który określał mitologiczna postać słowiańską, występującą pod postacią ptaka, który żywił się krwią ludzką a w dzisiejszym języku oznacza „wiedźmę”. Podobny stwór rodzaju męskiego nosił nazwę - „strzygow”. Prawdopodobieństwo pochodzenia nazwy miejscowości od tych wyrazów jest również możliwe bowiem są dowody historyczne, że tu istniała osada słowiańska i prehistoryczna.
Ciekawostka! Ze Strzyżowa pochodzi Mieczysław Beeker, twórca pojazdu księżycowego używanego trzykrotnie w misjach Apollo.